Ondertussen zijn we al een heel eind met het schetsen van het juridisch kader. We hebben nog één onderwerp te gaan voordat we doorgaan naar het tweede deel: bezwaar en beroep.
Als een inwoner het niet eens is met een besluit dat de gemeente heeft genomen, kan deze persoon een bezwaarschrift indienen. De Algemene wet bestuursrecht (Awb) regelt hoe het dan verder gaat en welke procedure er gevolgd moet worden. Deze procedure is voor alle wetten hetzelfde. Het maakt dus niet uit of iemand bezwaar indient tegen een besluit op grond van bijvoorbeeld de Wmo, de Participatiewet of de Jeugdwet. In deze training nemen we vanzelfsprekend de Jeugdwet als uitgangspunt bij het bespreken van bezwaar en beroep. 😊
Wie kan waartegen in bezwaar gaan?
Als een inwoner het niet eens is met een besluit van de gemeente, mag hij in bezwaar gaan. Het is belangrijk om te weten wie dat precies mag doen. Het korte antwoord hierop is: een belanghebbende (artikel 7:1 en 8:1, Awb).
Weet je nog wie een belanghebbende is? Een belanghebbende is iemand die rechtstreeks belang heeft bij het besluit van de gemeente. Een vader mag dus in beroep gaan tegen het besluit dat er geen vervoersvoorziening voor zijn dochter wordt ingezet, maar de buurvrouw die medelijden heeft met het drukke schema van de vader mag dit niet.
Waartegen kan een belanghebbende in bezwaar gaan?
De volgende belangrijke vraag die we moeten beantwoorden is: waartegen kan een belanghebbende in bezwaar gaan? Het antwoord hierop is simpel: een belanghebbende kan tegen alle besluiten van de gemeente in bezwaar gaan.
Alleen tegen besluiten? Nee, ook tegen het niet-besluiten kan iemand in bezwaar gaan, bijvoorbeeld als de gemeente schriftelijk heeft geweigerd om een besluit te nemen en wanneer de aanvraag buiten behandeling wordt gesteld (artikel 6:2 Awb).
In de praktijk zal de bezwaar- en beroepsprocedure vooral voorkomen bij afwijzingen van jeugdhulp of gaan over details van de toegekende jeugdhulp. Om een beetje een beeld te krijgen waar het dan over kan gaan, hebben we hieronder wat voorbeelden:
- Je aanvraag voor jeugdhulp wordt niet behandeld, omdat de gemeente van mening is dat de gevraagde informatie na een hersteltermijn niet is aangeleverd.
- Je aanvraag voor jeugdhulp is afgewezen omdat de gemeente van mening is dat de hulpvraag voldoende op te lossen is met behulp uit het sociaal netwerk.
- De jeugdhulp is toegekend voor 2 uur per week, terwijl jij van mening bent dat er 4 uur ondersteuning nodig is om de hulpvraag voldoende op te lossen.
- De jeugdhulp wordt toegekend en de gemeente vindt dat jeugdhulpaanbieder X passende hulp kan bieden. Jij bent het hier niet mee eens en wilt via een pgb de hulp zelf inkopen.
Er zijn ook enkele zaken waartegen een gezin géén bezwaar kan maken. Zo kan er geen bezwaar gemaakt worden tegen de Jeugdwet, de verordening of de nadere regels zelf. Ook kan er geen bezwaar gemaakt worden indien de gemeente geen beslissing neemt binnen de wettelijke beslistermijn van acht weken. Wel kan er een dwangsom geëist worden. De inwoner moet de gemeente dan in gebreke stellen. Wanneer er dan nog geen besluit komt (binnen twee weken), heeft de inwoner recht op een dwangsom.
Behandeling van een bezwaarschrift
We schetsen de behandeling van het bezwaarschrift even kort, zodat je hier een beeld van hebt.
Als een inwoner het niet eens is met een besluit, kan hij bezwaar aantekenen. Hij stuurt dan een bezwaarschrift. Het is verplicht om in het besluit te zetten hoe iemand bezwaar moet maken (bezwaarclausule). Als de inwoner binnen 6 weken na ontvangst van het besluit het bezwaarschrift indient en de juiste informatie erin heeft gezet, kan het bezwaarschrift behandeld worden.
In grote gemeenten zal de behandeling van een bezwaarschrift vaak door een juridische afdeling gedaan worden, in kleinere gemeenten vaak door de kwaliteitsmedewerker of de medewerker bezwaar en beroep. Zowel de jeugdprofessional als de kwaliteitsmedewerker of medewerker bezwaar en beroep zullen in de tussentijd het besluit nogmaals onderzoeken en nalopen. Het bezwaarschrift zal ook worden uitgeplozen. Wat zijn de exacte bezwaren van de inwoner? Waarom is deze het niet eens met het besluit? Ook worden de wet, de nadere regels en de beleidsregels bestudeerd én wordt beoordeeld of het besluit voldoet aan de Abbb (ken je ze nog?).
Denkt de medewerker dat het besluit juist is, dan schrijft hij een verweerschrift. De inwoner mag natuurlijk ook nog zijn mening geven en wordt uitgenodigd voor een hoorzitting. Vaak is dit een onafhankelijke bezwaarcommissie. Deze commissie geeft advies en de gemeente neemt het besluit of de inwoner wordt in het gelijk gesteld of niet (gegrond of ongegrond).
Is de inwoner het niet eens met het besluit op bezwaar, dan kan hij in beroep bij de rechtbank en tenslotte naar de Centrale Raad van Beroep (en dan wordt de uitspraak dus bindend voor iedereen).
Wat moet ik met deze info als beleidsmedewerker? Nou dit: het wil nog wel eens voorkomen dat een bezwaarschrift gegrond verklaard moet worden, omdat het beleid rammelt. Het is bijvoorbeeld niet duidelijk en voor meerdere interpretaties vatbaar of gedateerd en sluit niet meer aan op de praktijk. Op deze manier kunnen ook bezwaarschriften een wake-up call zijn om beleid te maken, aan te scherpen of te verbeteren.
TIP
Ga eens bij de gemeente waar jij werkt na hoe de bezwaarprocedure verloopt.
Check, dubbelcheck
- Ik weet waartegen een bezwaar ingediend kan worden.
- Ik heb een beeld bij de bezwaarprocedure.