Door: Heleen Vermeulen – Senior 

Landelijk trending topic. Gemeenten gaan binnenkort failliet aan het sociaal domein en met name de jeugdhulp. De rijksoverheid die met de decentralisatie jeugd weer een mooie slag van 15 % bezuiniging heeft geslagen, legt de verantwoordelijkheid voor de tekorten neer bij gemeenten. Het rijk wil welwillend meekijken, als gemeenten nog maar eens goed uitleggen hoe dit nou toch allemaal gekomen is.
En hoe is het dan gekomen? En waar pakt de rijksoverheid alweer zijn verantwoordelijkheid niet op?

Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren
De wet ondersteunt onvoldoende de ‘gekantelde visie’. De opdracht aan gemeenten is duidelijk (en gemeenten delen deze visie volledig):
– Ontwikkel preventieve maatregelen
– Lichte hulp waar het kan, zwaar als het moet
– Eén gezin, één plan, één regisseur
– Het gezin in de regie
De jurisprudentie laat nu al zien, dat het kader visionair prachtig is, maar zodra er sprake is van onenigheid tussen inwoner en gemeente, trekt de gemeente juridisch vrijwel altijd aan het kortste eind. Bovendien is er ook nog de snelweg naar jeugdhulp: via je huisarts!

De kool en de geit
Maar het gaat toch niet om het juridische gelijk? Het gaat toch om het samen zorgen dat de minderjarigen binnen onze gemeente veilig kunnen opgroeien. We willen toch het beste voor onze jeugd. Budgetten zijn er alleen om dit doel te bereiken. Met samenwerking los je alles op.

Zeker, we houden allemaal van de kool en van de geit. Maar op dit moment vreet de geit alle kool op en kunnen we als gemeente niets anders doen dan veel met de geit praten. Als de geit niet wil luisteren vanwege de eigen verantwoordelijkheid en deskundigheid van de geit, jammer dan, vastzetten mag niet.

Gek verhaaltje? Misschien, maar vervang kool nu voor ‘het totale beschikbare budget voor de jeugdhulp in een gemeente’ en vervang geit voor ‘het deel van het budget dat aanbieders inzetten na een verwijzing door de huisarts’. En dan is heel helder te zien in welke positie gemeenten door het rijk zijn geplaatst.

Het rijk kan de kool en de geit best sparen en iedereen te vriend houden. Gemeenten moeten de kool toch zelf betalen!