Door: Heleen Vermeulen – Senior

Integraal denken en werken binnen het sociaal domein gaat iedereen aan van bestuurders tot consulenten, van aanbieders tot inwoners. Door de samenhang tussen leefgebieden van de inwoners is het voor professionals noodzakelijk met een integrale blik naar sociale vraagstukken te kijken. We willen het allemaal, maar zoals Willem Elsschot al schreef tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren.

Hoe slechten we de hobbels die de overheid (de wetten) en wijzelf (de praktische bezwaren) opwerpen… Een deel van de oplossing zit ‘m in het breed opleiden en ervaring op laten doen van met name nieuwe medewerkers in het sociaal domein. Iets wat op dit moment op grote schaal juist niet gebeurt.

Wat is vaak de praktijk? Er is met spoed (tijdelijk of vast) ondersteuning nodig in een beleidsveld. De potentiële kandidaten melden zich en er volgt een selectie.Wie worden er geselecteerd? De kandidaten die aantoonbaar het werk gedaan hebben, dat nu gevraagd wordt. Hoe meer overeenkomsten, hoe gewilder de kandidaat.Heeft iemand eenmaal werkervaring in een kolom, dan wordt hij of zij snel juist déze kolom ‘ingezogen’. Breed denken en werken wordt onbedoeld tegengewerkt door het mantra van ‘specifieke werkervaring’.

Zo organiseren we zelf als managers sociaal domein de verkokering, waar we tegelijkertijd hartgrondig tegen vechten. Want menig manager, die de ‘ervaren’ kracht zelf heeft aangenomen, biedt ook een programma aan het team aan om uit hun eigen koker te komen. Want uiteindelijk is het nodig dat medewerkers buiten hun eigen kader kunnen kijken.

Tegen de verkokering van professionals is een probaat middel. Stop ze niet ín de koker, dan hoef je ze er ook niet uit te halen! Zorg vanaf het begin dat (jonge) mensen aan de slag gaan binnen het sociaal domein, dat zij niet één koker in hoeven. Laat ze werken binnen verschillende beleidsterreinen en op verschillende functies. Hierdoor ontstaat integraal denken en werken vanzelf.

Maar hoe moet dat met jonge nieuwe medewerkers die niet de inhoudelijke kennis en ervaring hebben? Hebben we daar niet heel veel last van in ons team? In de praktijk blijkt dit reuze mee te vallen. Jonge mensen doen kennis op door ervaring in een hoog tempo. De nieuwe professional wil namelijk in zichzelf investeren, zowel op het gebied van kennis als van vaardigheden. Maak de werknemer zelf verantwoordelijk voor zijn kennisniveau. Niet de werkgever, maar de werknemer is verantwoordelijk voor het hebben van de juiste kennis. Investeer daarnaast in houding en gedrag. Beloon pro-actief gedrag, stimuleer (zelf)reflectie en spoor werknemers aan om buiten de kaders te kijken. Dit zal op lange termijn het integrale denken en werken binnen het sociaal domein versterken.

De tijd van de one-trick pony is voorbij, de nieuwe generatie professionals loopt zich al warm. Geef ze de kans!